ULAŞIM.
Çanakkale’den çıkıp, İzmir yolunu takiben güneye inerken, yaklaşık 1 saat sonra, Assos-Behram Kalesi tabelasını göreceksiniz, sonra tabelanın gösterdiği yoldan yaklaşık 20-25 dakika ilerledikten sonra, Asos’a varacaksınız.
Ayrıca; Balıkesir-Edremit ve batıya giden yolu takiben, Akçay-Küçükkuyu üzerinden de, Asos- Behram Kalesine ulaşabilirsiniz. İstanbula toplam 380 km. ve İzmire ise 290 km. uzaklıkta.
TARİHİ SÜREÇ.
Ünlü Coğrafyacı Strabona göre; Assos, MÖ.2 bin yıllarında, Lelegler tarafından kurulmuş. Kentin ismi Assa olup, Luvi dilinde yerleşim anlamına gelir. Kentin gelişmesi, Midilli Adasından gelen göçmenlerin buraya yerleşmesinden sonra olmuş. MÖ.560 yıllarında, Lidyalılar bölgeyi ele geçirdiklerinde, Assos, Edremit Körfezinin kuzeyindeki en önemli ve güçlü kentlerden biri imiş. Denizden 283 metre yükseklikteki tepeye, zamanla, Athena Tapınağı ve tepenin eteklerinde ise bir tiyatro kurulur.
MÖ.546 yılında, Persler, Ege bölgesini ele geçirirler ve Assos Pers sınırları içine girer. MÖ.387 yılında, Pers yanlısı bir yönetici olan Eubolos, kentin yönetimini ele geçirir. Kentin ondan sonraki hakimi ise, azatlı kölesi ve mirascısı Hermias’tır. Hermias felsefe eğitimi görmüştür. Ünlü felsefeci Platonun öğrencisi olmuş ve mantik biliminin kurucusu Aristotales’in arkadaşıdır. Aristotales, Hermias’ın çağrısı üzerine, Assosa gelir. Hermiasın kuzeni Pyhias ile evlenir. İşte, Assos, ünlü filazof Aristotalesin burada evlenmesine neden olacak güzellikte, saklı bir cennet.
Asosta 3 yıl kaln Aristotales, Gymnasıon’da dersler verir. Burası, bir felsefe okulu gibi kullanılır. Eflatun ve Sokrates de, bir zaman, burada dersler verirler. Doğrusu, Asos, felsefe dersi almak için çok uygun bir yer. Çünkü, limanın çok romantik ve değişik bir atmosferi var.
Büyük İskender’in, Persleri Anadolu dan çıkarmasından sonra, Assos çok gelişir, kent imar edilir. MÖ.241 yılında ise, Bergama Krallığının egemenliği altına girer. Daha sonra ise, Roma devletinin Asya eyaletlerinin bir parçası olur.
14 ncü yüzyılda, Sultan Murat Hüdavendigar zamanında, kent, Osmanlı topraklarına katılır ve Behram Kalesi adını alır.
GENEL ÖZELLİKLERİ.
Asosta ilk kazılar, 1881-1883 yılları arasında Amerikalı araştırmacılar tarafından yapılır. Daha sonra uzunca bir süre ara verilen kazılara, 1980 yıllarında, Türk arkeolog ve araştırmacılar tarafından yeniden başlanır. Sonuçta, yılların emeğiyle, antik tiyatro ortaya çıkarılır.
GEZİ PLANI.
Asos bölgesine ulaştıınızda, önce Akrapole çıkın. Burada ise: Tiyatro, Mezarlık ve Athena Tapınağını görün. Hem manzarası, hem tarihi ile Athena Tapınağı, saatler geçirilebilecek bir yer, ama gün batımını seyrettikten sonra aşağıya inebilirsiniz. Yolda tezgah kurmuş köylüler göreceksiniz, elişlerini satıyorlar. Ayrıca, yöreye özgü dağ kekiğini mutlaka alın. Tezgahlarda dokunmuş dokumalardan yapılan çeşitli boyutlarda çantalar, bayanların ilgisini çekebilir.
Yolunuza devam ettiğinizde, limana inmeden önce, Hüdavendigar Camiini görebilirsiniz, zaman ayırın, ilginç bir yapı. Evet sonra, Assos limanına doğru inen yoldasınız, dikkat, bu yol dar, virajlı ve dik bir yokuş. Yazın trafik yoğunluğu nedeniyle, bu yoldan araç inişlerine izin verilmiyor, zaten liman avuç içi kadar biryer, aracınızın olmasının size bir faydası yok. Liman girişine aracınızı park edebilirsiniz.
GEZİLECEK YERLER.
AKRAPOL-ASOS ANTİK KENTİ.
Denize ve karaya hakim bir volkan konisi tepe üzerine kurulmuş akrapol, yaklaşık 3 km. uzunluğunda, çevresindeki surların 6 ncı yüzyılda yapıldığı sanılıyor. Surların uzunluğu 4 km. En son dönem surları, 4 ncü yüzyıla ait. Bunların onarılarak Roma döneminde de kullanıldığı sanılıyor. Günümüzde ise, surların büyük bölümü ayakta ve iyi durumda.
En yüksek noktada, Athena Tapınağı var. Tepenin eteklerinde ise tiyatro. Kentin güneybatı yönündeki konut alanlarında yapılan kazılarda hiristiyan mahallesi bulunmuş. Bölgede gezerken, kafanızı ufka kaldırdığınızda, deniz yüzeyinde, hemen karşınızdaki Midilli adasının muhteşem görüntüsünü görebilirsiniz. Tepeden, güneye denize doğru teraslar iniyor. Bugünkü köy ise, kuzeye doğru yerleşmiş. Türkler bölgeye geldiklerinde, güneye doğru yerleşim durmuş. Bunun, korsanlardan korunmak için olduğu düşünülüyor. Oysa antik dönemde, kent denize bakıyorda ve Egenin ünlü imbat rüzgarını alıyordu.
Kette, zon işlenen ama dayanıklı bir taş kullanılmış. Bu taşa, antik yazarlar ” insan yiyen taş ” ismini vermişler. Mezarlıklarda kullanılan lahitler ise çok değerli imiş. Bunların değeri, lahitlarin yapımında kullanılan şap imiş.
.jpg)